Sual: Anam xəstəxanadadır və süni tənəffüs cihazı ilə nəfəs alır. Xəstəxana ödənişli olduğu üçün artıq xərcləri ödəməkdə çətinlik çəkirəm. Həkimlər anamın beyninin fəaliyyətinin dayanmasını təsdiq edərək, cihazın söndürülməsini tövsiyə edirlər. Əgər cihaz söndürülsə, anam tamamilə həyatını itirəcək. Cihazın yüksək xərcləri nəzərə alındıqda, onu söndürmək icazəlidirmi?

Cavab: Allahın adı ilə. Yalnız cihaz vasitəsilə ürək və damarlarda qan axması təmin olunursa və bədənin heç bir aktiv qüvvəsinin olmadığı bilinərsə bu şəxs şəri cəhətdən ölü hesab olunur. Amma ürək və damarlarda qan axması zəifdirsə və aparatın köməkliyi ilə normallaşırsa, o, xəstə diridir. Cihazları ayırmaq və ölümünə tələsmək icazəli deyil. Allah daha yaxşı biləndir.

Sual: Mətni daha səlis ifadə edərək təqdim edirəm: Tibbi qanunvericilikdə xəstənin reanimasiya edilməməsini seçmək hüququ mövcuddur. Bu, xəstənin, ürəyi dayanarsa, reanimasiya prosesindən imtina etməyi tələb edə bilməsi deməkdir. Reanimasiya prosesinə süni tənəffüs aparatından, elektroşok cihazından və qapalı ürək masajından istifadə daxildir. Tibbi ekspertlər bildirirlər ki, bu üsullarla xəstənin ürəyini yenidən işə salmaq mümkün olsa da, onun bir neçə saat, gün və ya həftə ərzində yenidən həyatını itirəcəyi qaçılmazdır. Üstəlik, reanimasiya prosesinin xəstə üçün ağır ağrılarla müşayiət olunacağı və xəstənin bu ağrılara dözməsinin son dərəcə çətin olacağı vurğulanır. Buna görə də, bəzi ölkələrdə xəstələrə reanimasiya edilməməsini seçmək hüququnu tanıyan qanun qəbul edilmişdir. Bu qanunun əsasında, tibbi cəhətdən qaçılmaz ölüm və xəstənin daha çox əziyyət çəkməsinin qarşısını almaq məqsədi dayanır. Bu tibbi məsələnin bəzi İslam ölkələrində də tətbiq edildiyi qeyd olunur. Bu baxımdan, şəriət nöqteyi-nəzərindən bu mövzunun hökmünü izah etməyinizi xahiş edirəm.

Cavab: Allahın adı ilə. Yalnız aparat vasitəsilə ürək və damarlarda qan axması təmin olunursa və bədənin heç bir aktiv qüvvə olmadığı bilinərsə bu şəxs şəri cəhətdən ölü hesab olunur. Amma ürək və damarlarda qan axması zəifdirsə və aparatın köməkliyi ilə normallaşırsa, o xəstə diridir. Ondan cihazları çıxarmaq və ölümünə tələsmək icazəli deyil. Allah daha yaxşı biləndir.