پرسش:برای رسیدن به اجتهاد تا چه حدی ضرورت دارد که به زبان عربی و علوم مختلف آن به خوبی تسلط داشته باشیم؟ آیا تسلط بر زبان عربی معیاری برای سنجش اجتهاد مجتهد است؟

پاسخ:بسمه سبحانه. فرزندم! فقیه مجتهد باید در همه علومی که مقدمة استنباط حکم شرعی است، مجتهد و متخصص باشد. اعم از ادبیات، علوم عقلی، کلام و .... حال اگر در یکی از این علوم به مرحله اجتهاد نرسیده باشد، در واقع مجتهد نیست. چه بسا جاهل مرکب باشد؛ زیرا نتیجه تابع اخس (پست ترین) مقدمات است. به عنوان مثال: برای مرفوع بودن فاعل و یا منصوب بودن مفعول دلیل داشته باشد، همچنین در قواعد صرفی و بلاغی به معنای عام و بدیع و بیان و معانی و ... بله جزء شرایط مرجعیت نیست که همه این نوع قواعد را مانند قواعد فقهی و اصولی حفظ باشد و به یاد آورد. هر چند به نظر می¬رسد که برخی از فقها این موضوع را نیز شرط کرده¬اند. مانند برخی تألیفات علامه (رض). به همین دلیل همانطور که در کتاب¬های "وقفة مع مقلدي الموتی" و "مرقاة الأصول" گفتیم، گزافه نیست اگر بگوییم اجتهاد مطلق تحفه ای بسیار بسیار بسیار نادر است. و الله الموفق و هو المعین و هو المستعان.

پرسش:آیا شخص مکلف می¬تواند دین را از بیش از یک مرجع دریافت کند؟ دلیل آن چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه. واجب است شخص مکلف در بین مراجع زنده از اعلم تقلید کند. اعلم نیز تنها یک نفر است. اما اگر ثابت شد که یکی از فقها نسبت به دیگران در بخش قابل توجهی از فقه اعلم است و دیگری در بخش دیگری اعلم است، می¬توان از هر یک در همان بخشی که اعلم هستند تقلید کرد. اما این احتمال بسیار کم و نادر بلکه غیر ممکن است. بر مکلف واجب است که خود به دنبال اعلم باشد. تشخیص اعلم از وظایف مکلف است. شیوه شناخت اعلم را برای شما ارسال خواهیم کرد. والسلام