پرسش:آیا ولی میت می تواند اعضای میت را که از نظر پزشکی امکان استفاده از آن وجود دارد مانند قلب یا کلیه و یا هر عضو دیگری را اهدا کند؟ حکم اهدای اعضای میت مانند دست و ... چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه: فرزندم! بدان که جسم انسان هنگام مرگ از ملکیت او خارج می شود؛ بنابراین جایز نیست هیچکس به اهدای برخی از اعضای خود به شخص دیگری وصیت کند. ولایت بر میت هم در این مفهوم تنها با امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و در زمان غیبت با مراجع است. ما قطع هر عضوی از اعضای مسلمان را بعد از مرگ جایز نمی دانیم مگر این که دشمن اهل بیت باشد. بله اگر نجات زندگی مسلمان شیعه متوقف بر گرفتن عضوی از اعضای میت و پیوند زدن آن به بدن شخص زنده باشد و زندگی آن شخص زنده، از نظر شرع مهم تر از حرمت جسد میت باشد، در این حالت بعد از آگاهی از جوانب شخصی موضوع ممکن است جایز بدانیم. البته در این حالت دیه ثابت می شود و مبلغ دیه متعلق به امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف است. والله العالم.

پرسش:همانطور که میدانید اگر کسی یک کلیه خود را اهدا کند معمولا با یک کلیه هم می¬تواند زندگی کند. آیا اهدای اعضاء با احتمال عدم ضرر جایز است؟ آیا اگر اهدا گیرنده با اهدا کننده نسبتی داشته باشد مثلا اگر مادر او یا ... باشد حکم فرقی خواهد داشت؟ آیا اگر شخصی بخواهد یکی از کلیه های خود را در قبال مبلغی بفروشد، فروش اعضاء جایز است؟

پاسخ:بسمه سبحانه: تا زمانی که انسان زنده است حق تصرف در اعضای بدن خود را دارد در صورتی که جداکردن آن از بدن منجر به مرگ وی نشود. وی می¬تواند عضو خود را بفروشد، اهدا کند یا اجاره دهد. اما باید بداند که کشت عضو در بدن انسان دیگر، باعث می شود آن شخصی گیرنده عضو، صاحب عضو اهدا شده باشد. والله العالم.

پرسش:1. حکم اهدای عضوی از انسان در قید حیات که بدون آن می تواند به زندگی ادامه بدهد مانند کلیه که دو عدد از آن در بدن وجود دارد چیست؟ 2. حکم اهدای عضوی از انسان در قید حیات که عضو مشابه آن در بدن وجود دارد اما اهدای آن باعث آسیب ظاهری می شود مانند چشم، چیست؟ 3. حکم اهدای عضو یا بخشی از بدن در برابر دریافت پول با توافق بر میزان آن یا به قیمت متعارف چیست؟ 4. حکم وصیت انسان به اهدای اعضای خود بعد از مرگ چیست؟ 5. آیا اجازه ورثه برای استفاده از اعضای میتی که به اهدای اعضای خود وصیت کرده، شرط است؟ 6. آیا ورثه حق دارند، برای اهدای اعضای پدرشان که وصیت به اهدای اعضای خود کرده بود، مبالغی را تعیین کنند؟ 7. اگر میت وصیت نکرده باشد که اعضای او را اهدا کنند، آیا ولی دم یا وصی او می تواند اعضای وی را اهدا کند؟ 8. آیا شخصی که به سن تکلیف نرسیده جایز است که اعضای خود یا بخشی از آن را بدون اجازه ولی خود اهدا کند؟ 9. نظر حضرتعالی در مورد اهدای عضو چه در زمان حیات و چه بعد از مرگ به طور کلی چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه: تا زمانی که انسان زنده است، حق تصرف در اعضای خود از جمله فروش یا اهدای آن را دارد به شرطی که از دست دادن آن عضو منجر به مرگ یا ابتلای او به بیماری مهلکی نشود. آری اگر قبل از مرگ انسان باشد و اجل او نزدیک باشد مانند مرگ بالینی، این انتقال با رضایت صاحب عضو و تا زمانی که زنده است، جایز است. فرزندم! بدان زمانی که انسان می میرد، جسم او از ملکیت او خارج می شود و به همین دلیل موافقت انسان زنده با پیوند اعضای خود به دیگران بعد از مرگ هیچ ارزشی ندارد و جایز نیست که وصیت به اهدای برخی از اعضای خود به دیگران کند؛ زیرا ولایت بر بدن میت، تنها به عهده امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف و در زمان غیبت به عهده مراجع است. موافقت وارثان میت نیز ارزشی ندارد. اما بعد از مرگ، اگر غیر مسلمان باشد، انتقال و پیوند اعضای او جایز است؛ اما اگر مسلمان باشد جایز نیست مگر این که نجات مسلمان شیعه از مرگ حتمی یا شرایطی شبیه به مرگ متوقف بر اهدای این عضو باشد. علاوه بر این که دیه برای عضو قطع شده از میت نیز ثابت می گردد واین دیه به امام منتظر عجل الله تعالی فرجه الشریف پرداخت می شود و به وارثان میت تعلق نمی گیرد. والله العالم.

پرسش:آیا اشتغال در زمینه انتقال و کشت اعضاء جایز است؟

پاسخ:بسمه سبحانه: تا زمانی که مانع شرعی نداشته باشد، جایز است. والله العالم.

پرسش:آیا جایز است که من کلیه خود رابه خواهرم اهدا کنم که در وضعیت بسیار بدی به سر می برد و در اسرع وقت به یک کلیه نیاز دارد، به ویژه اگر پزشکان تأکید کنند بعد از انجام عمل مشکلی برای من پیش نخواهد آمد.

پاسخ:بسمه سبحانه: این کار برای شما جایز است و این کار شما ثواب دارد و خداوند ان شاء الله به شما اجر خواهد داد. والله الموفق.

پرسش:نخستين عمل پیوند دست، از جوانی که بر اثر سکته مغزی، مرگ بالینی شده بود به شخص دیگری که دست خود را از دست داده بود و برای سال های طولانی بدون دست زندگی می کرد، در ایران انجام شده و تا حد بسیار زیادی هم موفقیت آمیز بوده است. پزشکان تأکید می کنند که توانایی پیوند هر عضو دیگری را هم دارند. سؤال اینجاست که آیا این کار شرعا جایز است یا خیر؟

پاسخ:بسمه سبحانه: اگر قبل از مرگ انسان باشد و اجل وی نزدیک شده باشد، انتقال این عضو با رضایت صاحب عضو جایز است. اما بعد از مرگ اگر غیر مسلمان باشد جایز است اما اگر مسلمان باشد جایز نیست مگر این که نجات مسلمان شیعه از مرگ حتمی یا شرایطی شبیه به مرگ متوقف بر این امر باشد. علاوه بر این که دیه برای عضو قطع شده از میت نیز ثابت می گردد واین دیه از اموال امام منتظر عجل الله تعالی فرجه الشریف است و به وارثان میت تعلق نمی¬گیرد. والله العالم.