پرسش:کدام یک بدتر است بغی یا عدوان خصومت؟

پاسخ:بسمه سبحانه عداوت عملی قلبی است و بغی عمل به هدف تجاوز به حق دیگری است، بنابر این عداوت اساس بغی است پس درنتیجه بدتر و زشت تر از آن است، اگر عداوتی نباشد بغی صورت نمی پذیرفت. والله العالم

پرسش:آیا عبارت احتیاط مستحب یا احتیاط اولی که در رساله¬های عملیه ذکر شده است، با کلمه مستحب که یکی از تکالیف پنجگانه شرعی به شمار می¬رود، تفاوت دارد؟

پاسخ:بسمه سبحانه. بدون شک این دو عبارت تفاوت دارند؛ زیرا دلایل استحباب یک فعل برای فقیه کامل می شود و پس از آن، حکم به مستحب بودن آن فعل می دهد. گاهی دلایل فقیه برای وجوب یا استحباب یک فعل کامل نیست و برای وجوب یا عدم وجوب یک فعل با این ادله قانع نمی شود؛ بنابر این عبارت مذکور را می نویسد تا اگر ثابت شد که آن عمل در واقع پاداشی دارد زمینه را برای کسب پاداش توسط مکلف فراهم سازد. چنانچه ثابت نشد که این عمل پاداشی دارد، اگر مقلد از مرجع خود -که بر حسب موازین شرعی از او در این حکم تقلید کرده- اطاعت و پیروی کند، خداوند سبحان نیز به فضل خود پاداشی که مقلد با اطاعت از فتوای فقیه در پی کسب آن بوده را به وی خواهد داد (وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ). والله العالم

پرسش:از آن بهره¬ای برده باشد، اندک هستند. اکثر این مدعیان از عرفان بهره¬ای نبرده¬اند بلکه صاحبان خسران و خذلان هستند. والعیاذ بالله... خداوند ما و بندگان صالحش را از ایشان حفظ کند. والسلام. نظر مبارک شما درباره میزان اعتبار و حجیت خبر واحد در غیر احکام عملیه یعنی اعتقادات و اخلاق و همچنین تفسیر قرآن کریم چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه. اگر نسبت به صدور خبر اطمینان و علم حاصل شود، در تفسیر و اعتقادات قابل اعتماد است. اما رویات نقل شده دربارة تعریف اخلاق، وثاقت این روایات کافی است. اگر مقصود تنها موعظه و پند باشد، به روایاتی نیز عمل کرد که اطمینان داریم دروغ نیست. والله العالم.

پرسش:عامه مردم برای تقرب به خداوند و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام باید به عرفان پناه ببرند؟ یا به مسائل فقهی مربوط به امور روزمره خود مراجعه کنند؟

پاسخ:بسمه سبحانه. پایبندی به واجبات و ترک محرمات به عنوان نخستین گام برای کسب تقوا از ضروریات دین به شمار می¬رود. اما مدعیان عرفان بسیار زیاد هستند و کسی که عارف واقعی باشد و

پرسش:حکم مطالعه و تبادل کتاب¬هایی که امروزه در زمره کتاب¬هایی معروف به نوگرایی در اندیشة دینی و حاوی نقدهایی بر برخی از مفاهیم دینی با اسلوب علمی هستند- با در نظر گرفتن تأثیر آن بر ذهنیت مخاطب- چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه. اگر انسان بر اصول شریعت و عقاید راستین به خوبی و با ادلة محکم تسلط ندارد و دین او در برابر شبهات مصون نیست، باید از این دسته کتاب¬ها احتراز کند زیرا کتاب¬های ظاله هستند. والله الهادی وهو العالم.

پرسش:اخیراً بسیاری از ماهواره¬ها و همچنین سایت یکی از شخصیت¬ها شبهاتی را دربارة علمای بزرگ ما مثل شیخ طوسی (رضوان الله تعالی علیه) و روش¬ها و متدهای آموزشی در حوزه¬های علمیه شیعه مطرح می¬کنند. آن¬ها ادعا می¬کنند که اصل عدل در واقع اصلی معتزلی به شمار می¬رود و از اصول دین آل محمّد (علیهم السلام) نیست. هیچ دلیل نیز در قرآن یا در احادیث خاندان عصمت و طهارت وجود ندارد که اثبات کند این اصل از اصول دین است. شیخ طوسی (رض) به دلیل تاثیری که از معتزله پذیرفته، اصل عدل را در میان اصول دین قرار داده است. همچنین شیخ طوسی و شیخ مفید و دیگران را متهم می¬کنند که از اندیشه مخالفان و به ویژه اندیشة شافعی تأثیر پذیرفته¬اند. آنان مدعی هستند که روش¬های آموزش حوزه¬های علمیه برگرفته از روش¬های مخالفان و نواصب است و برای این ادعا به شواهد بسیاری از کتب شیخ طوسی و دیگر علما (رضوان الله علیهم) استدلال می¬کنند. این شبهات باعث حیرانی و سرگردانی من و تعدادی از جوانان شده است. ما دربارة آنچه که نهادهای دینی و مذهبی ارائه می¬کنند دچار شک و تردید شده¬ایم. سؤال رایج در ذهن ما این است که آیا فرهنگ دینی و مذهبی که برای ما ترویج می¬شود، فرهنگ اصیل شیعه و برگرفته از قرآن و عترت (ثقلین) است؟ یا طبق ادعای این دسته از افراد، با اندیشه مخالفان شیعه و نواصب ترکیب شده است؟ این افراد مرجعیت کنونی شیعه را نیز با همین اتهامات مورد هجمه قرار می¬دهند. خواهشمند است پاسخ علمی، بلیغ، واضح و کافی ارائه فرمایید که شک و تردید را از دل بزداید.

پاسخ:بسمه سبحانه. خداوند متعال عادل است و ظلم نمی¬کند و این از اصول ثابت در قرآن کریم است. پیش از آنکه معتزله از مادر زاده شوند، ائمه علیهم السلام بر صفت عدل خداوند سبحان تأکید می¬کردند. اما ادعای تأثیر پذیری برخی از علمای بزرگ شیعه از اندیشه¬های اشخاصی که از راه اهل بیت علیهم السلام منحرف شده¬اند، ادعای بسیار سست و سخیفی است؛ این ادعا در حالی مطرح می¬شود که بسیاری از دانشمندان ثابت کرده¬اند علمای شیعة جعفری با دریافت علوم از شاگردان امام باقر و امام صادق علیهما السلام، در تألیف و تدوین مسائل فقهی از دیگر علما پیشی گرفته¬اند. دربارة روش¬های آموزشی و تحصیلی در حوزه علمیه نجف اشرف نیز باید بدانید که مبانی و مبادی علمی مرتبط با ادبیات عرب در بین همة مسلمانان مشترک است؛ اما علومی که به شناخت پایه¬ها و اصول استنباط کمک می¬کنند و کتاب¬های معروف در حوزة علمیه کاملاً مختص شیعیان است. والله الهادی.

پرسش:نظر مبارک حضرت آیت الله بشیر النجفی حفظه الله در مسأله احتیاط طلاب علوم دینی در گرفتن وجوهات شرعیه به ویژه سهم امام (ع) و حتی شهریه چیست؟ در این صورت طلاب چگونه هزینه¬های معیشت و تبلیغ خود را تأمین کنند؟

پاسخ:بسمه سبحانه. طلاب علوم دینی باید شهریه را به اندازه¬ای دریافت کنند که مورد نیاز است. همچنین از کسانی که حق تصرف در وجوهات را ندارند، پولی دریافت نکنند. فرزندم! طلابی بوده¬اند که در زمان تحصیل تنها به میزان سد جوع و به عنوان قرض از حق طلاب استفاده کرده¬اند. خداوند نیز آنان را موفق نموده است. این اقدام، گامی بسیار کوچک در مسیر تزکیه نفس و طهارت باطن است. گام¬های بسیار سخت¬تر و سخت¬تر و سخت¬تری در این مسیر وجود دارد که رهروان طریقت از آن آگاهند. وفقکم الله لما فیه رضاه و لا حول ولا قوة إلا بالله.

پرسش:آیا دریافت بخشی از وجوهات شرعی طلاب حوزه علمیه به منظور ازدواج جایز است؟ یا در چنین اموری باید احتیاط کرد و تنها به شهریه اکتفا نمود؟

پاسخ:بسمه سبحانه. تصرف در وجوهات شرعیه برای هیچ کس حتی طلاب علوم دینی جایز نیست مگر با اجازه حاکم شرع. والله الهادی و هو العالم.

پرسش:طلاب علوم دینی چگونه معیشت خود را تأمین می¬کنند؟ راه¬های تأمین معیشت برای طلاب چیست؟ چه نصایح عملی در این زمینه برای طلاب دارید؟

پاسخ:بسمه سبحانه. فرزندم! کسی که برای طلب علم به حوزه¬های علمیه به ویژه حوزه نجف می¬آید، باید خود را برای گرسنگی و بی لباسی و تحمل سختی¬های مریضی و عدم تمکن مالی برای درمان در بیشتر موارد آماده کند. کسی که تاب تحمل چنین سختی¬هایی را ندارد، بهتر است از تحصیل در حوزه علمیه انصراف دهد. یا از ابتدا وارد حوزه نشود تا شیطان وی را فریب نداده و به دنبال کسب مال از راه¬های شبهه ناک و از منابع غیر مشروع نرود. طلبه علوم دینی اگر گرسنه باشد باید گرسنگی خود را حتی از نزدیکترین نزدیکانش مخفی کند. این سخن معروف است که: دانش در گرسنگی است. علم در غربت است. تحصیل علم با سختی عجین است. اگر کسی توانست صبر و بردباری پیش بگیرد، لایق خدمت فرشتگان می¬شود. در روایت آمده است که: (إن الملائكة تضع أجنحتها تحت أقدام طالب العلم). فرشتگان بال¬های خویش را زیر قدم¬های طالب علم قرار می¬دهند. در این زمینه ما پندنامه¬ای برای طلاب و افرادی که قصد پیوستن به حوزه علمیه را دارند به رشته تحریر درآوردیم که می¬توانید به دفتر مراجعه و یک نسخه آن را دریافت کنید. والله الهادی و هو العالم.

پرسش:طلبة 19 ساله ای تصمیم گرفته که کشورش را برای تحصیل علم و خدمت به دین و مذهب حقه تشیع ترک کند؛ اما پدر و مادر وی راضی نیستند. تکلیف او چیست؟ آیا از والدین خود اطاعت کند؟ یا هجرت کند؟

پاسخ:بسمه سبحانه. در فرض سؤال فوق، رضایت والدین در اصل موضوع شرط نیست؛ زیرا تحصیل علم واجب کفایی است و در جامعه امروز علمای زیادی برای نیاز مسلمانان در این زمینه وجود ندارند. اما به هر حال بهتر است که سعی کند تا رضایت پدر و مادر را بگیرد. فرزندم! کسب رضایت والدین در بسیاری از موارد بسیار ساده است. اگر دست یکی از آن دو را بگیری ببوسی و چند قطره اشک از چشم تو جاری شود، قلب پدر و مادر به رحم می¬آید و راضی می شوند. اگر نیاز شد بوسیدن پای والدین و اشک ریختن تأثیر بسیار بیشتری دارد و باعث جلب مهربانی آنان نسبت به تو می¬شود. فرزندم! هرگز تصور نکن که این کار باعث کوچکی و توهین به توست؛ بلکه اگر این کار را انجام دهی عامل بزرگی و شرف تو در دنیا و آخرت خواهد بود. والله الموفق.