پرسش:آیا می توانم خمس جواهراتی که پدرم در شب عروسی به من بخشیده پرداخت و آن را پاک کنم؟

پاسخ:بسمه سبحانه. دخترم! اگر به پرداخت خمس مقید بودید و قبل از ازدواج سال خمسی مشخصی داشتید و این جواهرات را قبل از فرارسیدن ابتدای سال خمسی خود استفاده کردید، خمس آن واجب نیست. اگر سال خمسی داشتید و از آن استفاده نکردید و ابتدای سال خمسی فرارسید واجب است که به قیمت خرید خمس آن را محاسبه و پرداخت کنید. همچنین اگر سال خمسی منظمی نداشتید واجب است که خمس آن را پرداخت کنید. والله العالم.

پرسش:شخص کارمندی حقوق کارمندی ماهیانه خود را به طور کامل صرف امور معیشت می کند. وی پروژه ای تجاری دارد که سود آن را نیز ماهیانه دریافت و به طور کامل صرف امور معیشت می کند. وی قرضی دارد و سرمایه پروژه تجاری نیز قرض است، آیا واجب است که سال خمسی خود را تعیین کند؟

پاسخ:بسمه سبحانه. بله واجب است که این کار را انجام دهد؛ زیرا اگر وی سال خمسی خود را مشخص نکند، نمی تواند درآمد اضافه خود را در رأس سال خمسی مشخص کند، حتی اگر این اضافه یک قاشق نمک یا یک چوب کبریت باشد. والله العالم.

پرسش:مبلغی را به دوستی قرض دادم. وی تنها یک هفته مانده به انتهای سال خمسی مبلغ را بازگردانده است؛ آیا واجب است که خمس آن را پرداخت کنم؟ آیا اگر آن مبلغ را بعد از مدت زمان خمس به من بدهد باید خمس آن را پرداخت کنم؟

پاسخ:بسمه سبحانه. تا زمانی که این پول به دست شما نرسیده باشد نباید خمس آن را پرداخت کنید. اگر در خلال سال خمسی شما دستتان رسید و تا پایان سال خمسی چیزی از آن باقی ماند، باید خمس آن مبلغ باقیمانده را بدهید. والله العالم.

پرسش:یکی از اشخاص به مالش خمس تعلق گرفته اما مبلغ خمس را از اصل مال جدا نکرده است؛ بلکه پولی را قرض گرفته و خمس خود را پرداخت کرده است. آیا به مالی که در طول سال این قرض را با آن بازپرداخت می کند خمس تعلق می گیرد؟ یا جزء مؤونه به شمار می رود و خمس نمی گیرد؟

پاسخ:بسمه سبحانه. در فرض سؤال باید خمس آن پرداخت شود. والله العالم.

پرسش:اگر در اثنای رساند مبلغ خمس به مستحق یا به وکیل مرجع، این مبلغ بدون تقصیر یا سهل انگاری گم شود یا به سرقت رود، آیا من ضامن هستم؟

پاسخ:بسمه سبحانه. اگر انتقال با اجازه حاکم شرع بوده و شما تقصیری نداشتید، ضامن نیستید. اما اگر انتقال مبلغ بدون دستور حاکم شرع بوده شما ضامن هستید. والله العالم.

پرسش:هر ساله هنگام پرداخت خمس شرعی به دلیل هنگفت بودن مبلغ پرداخت شده به وکیل حالتی از غم و اندوه مرا فرا می گیرد؛ اما الحمد لله هر ساله پایبند به پرداخت خمس هستم. من ناراحت هستم که این غم و اندوه مانع رسیدن من به اجر و ثواب پرداخت خمس شود. آیا این غم و اندوه از لحاظ اجر و صواب به صحت خمس من لطمه می زند؟

پاسخ:بسمه سبحانه. بدون شک و تردید، ذمه شما بری از واجب شرعی است؛ اما باید بدانید که اگر این حزن و اندوه بابت از دست رفتن بخشی از اموال شما باشد، پس بهتر است بدانید آن مبلغی که به مرجع یا به وکیل امین وی پرداخت کردید، ملک شما نبوده است؛ بلکه متعلق به کسانی است که مستحق دریافت سهم امام و سهم سادات هستند. اگر نگرانی و اندوه شما از این است که شاید این مبلغ (العیاذ بالله ) به مرجع نرسد، یعنی در امانتداری وکیل شک کنید از او رسید امضا و مهر شده با دستخط خود او دریافت کنید تا خودتان مطمئن شوید. آیا از خودتان سؤال نمی کنید چرا برخی دشمنان اهل بیت علیهم السلام را که حق اهل بیت را غصب کرده بودند، ملامت می کردید. کسانی که فدک را غصب کردند و خیمه های امام حسین علیه السلام را به یغما بردند. یا برخی وکیلانی که از روی نافرمانی و سرپیچی اموال ائمه علیهم السلام را غارت کردند. پس انسان چگونه می تواند دیگران را سرزنش کند؛ اما پرداخت حقوق اهل بیت علیهم السلام برای خودش دشوار باشد؟! فرزندم! زیاد استغفار کن و به خدای سبحان پناه ببر . از خداوند می خواهم که نفس تو آرام گیرد و از حقوقی که پیشاپیش به عنوان ذخیره آخرت برای خود می فرستی خرسند گردد و در روز قیامت، راهی باشد بین تو و اهل بیت معصومین علیهم السلام. والله الموفق.

پرسش:اگر بر پول سالی بگذرد و به آن خمس تعلق بگیرد، اما این پول بدون تقصیر مالک نابود شود، مثلاً گم شود یا به سرقت برود. آیا خمس آن باید پرداخت شود یا خیر؟

پاسخ:بسمه سبحانه. اگر گم شدن مال قبل از رسیدن سال خمسی باشد، خمس به آن تعلق نمی گیرد. اما اگر بعد از رسیدن سال خمسی باشد و مالک کوتاهی کرده باشد، وی مسؤول پرداخت خمس آن مال است. والله العالم.

پرسش:اگر مکلف مقداری پول در یکی بانکهای خارجی ودیعه گذاشته باشد و هر سال مقداری سود اضافه کسب کند، آیا پرداخت خمس این مقدار اضافه اگر سال بر آن بگذرد و از مؤونه اضافه بیاید، واجب است؟

پاسخ:بسمه سبحانه: مالی که انسان به صورت ربا می گیرد، اگر استفاده کننده از ربا مسلمان باشد و ربا دهنده کافر باشد، خداوند آن را حلال کرده است. اما فرزندم! باید خمس سودهای ربوی ای را به محض این که مستقیما دریافت کردی و قبل از استفاده از آن پرداخت کنی. این خمس با خمسی که در پایان سال خمسی پرداخت می کنید متفاوت است. والله العالم.

پرسش:آیا با فرارسیدن سال خمسی، خمسِ وامی که از بانک دولتی به عنوان قرض گرفته می شود باید پرداخت شود؟

پاسخ:بسمه سبحانه. اگر همه شرایط خمس را داشته باشد، پرداخت خمس آن واجب است. والله العالم.

پرسش:مبلغ بیست میلیون دینار قرض کردم و خودروی تاکسی برای کار خریدم. در خلال یک سال پنج میلیون دینار معادل یک چهارم آن قرض را پرداخت کردم. در نهایت پولی که خمس آن را باید می دادم در سال گذشته معادل فقط یک میلیون دینار بود. با فرارسیدن سال مالی آینده، قیمت خودرو به بیست و چهار میلیون دینار افزایش یافت. با این وجود من چه مبلغی را باید خمس بدهم.

پاسخ:بسمه سبحانه. اگر قبل از خرید خودرو سال خمسی خود را تعیین کرده بودید و هنگامی که خودرو را خریدید از آن استفاده کردید، پرداخت خمس خودرو واجب نیست؛ بلکه باید خمس درآمد خود را از آن خودرو پرداخت کنید. اگر سال خمسی نداشتید باید فقط خمسِ قیمت خودرو را پرداخت کنید و واجب نیست خمس افزایش قیمت خودرو را پرداخت کنید. والله العالم.