پرسش:دولت از دانشجویان دانشکده پزشکی، تحت عنوان پزشک مقیم در بیمارستان حمایت می کند و حقوق معینی را به آنها می پردازد. یکی از شروط آموزش آنها به عنوان پزشک، اقامت آنها در خانه هایی است که در بیمارستان ها به آنها اختصاص داده می شود. آیا خروج از بیمارستان در طول این دوره و همچنین کار کردن در بیمارستان های خصوصی و بر خلاف شرایط کار دولت برای آنها جایز است؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ در فرض سؤال، پزشک باید به وظیفه قانونی خود ملتزم باشد. والله العالم

پرسش:آیا کار کردن در پزشکی قانونی، که در آن اجساد مسلمانان کالبد شکافی می شود برای کارمندانی که در بخش های اداری و به دور از کالبد شکافی کار می کنند جایز است؟ حکم حقوقی که از این راه دریافت شده چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ در شغل اداری اگر مرتکب خلاف شرع نشود، اشکالی ندارد. والله العالم

پرسش:بعضی از پزشکان به دلیل وجود روابط و هماهنگی های خاص میان آنها و برخی آزمایشگاه ها، مراکز رادیولوژی، سونوگرافی و... و یا داروخانه های خاص، بیماران خود را به این مراکز ارجاع می دهند، چون این مراکز با پزشک توافق می کنند و مبالغی را به او می پردازند تا او را اغوا کنند که بیماران خود را به آنها ارجاع دهد. این کار از لحاظ شرعی چه حکمی دارد؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ تجویز آزمایش، رادیولوژی و یا سونوگرافی در صورتی که برای معالجه ضروری نباشد، برای پزشک جایز نیست. همچنین، نسخه کردن داروهایی که بیمار به آنها نیاز ندارد جایز نیست و اگر چنین کند، مرتکب حرام شده و اموال مسلمین را اتلاف کرده است. در صورتی که پزشک در تجویز معاینات یا دارو برای بیمار از مقتضای دانش، اخلاق و دین خود تخطی نکند، مانعی وجود ندارد. والله العالم

پرسش:عملیات تغییر جنسیت یا به صورت تبدیل مرد به زن است و یا برعکس. در صورت اول، اندام مردانه برداشته می شود، مهبل ایجاد می شود و سپس فرآیند کاستراسیون (اخته کردن) و بزرگ کردن پستان انجام می شود. در حالت دوم، ماستکتومی (برداشتن پستان)، ساختن اندام مردانه و از کار انداختن مجاری دستگاه تناسلی زنانه به درجات مختلف انجام می گیرد. در هر دو حالت، این فرایند با درمان روانی و هورمونی نیز همراه است. این بیماران به دلیل عوامل مختلف، از جنسیتی که با آن متولد شده اند احساس نفرت می کنند، که در بیشتر موارد این مسئله ممکن است ناشی از دوره های ابتدایی زندگی این افراد و تربیت نادرست آنها باشد. بر خلاف موارد خنثای غیر کامل، در تعیین جنسیت این افراد هیچ تردیدی چه از نظر ظاهری و چه از جوانب دیگر وجود ندارد. بسیاری از آنها نقش خود را به صورت کامل ایفا می کنند؛ ازدواج می کنند و به همان حالتی که خداوند متعال آنها را خلق کرده فرزندآوری می کنند. اما پس از آن، احساسی که مدتها در وجودشان سرکوب شده در این بیماران طغیان می کند و آن احساس عبارتست از میل به ترک جنسیت طبیعی. نظر حضرتعالی در این باره چیست؟ در هر یک از این موارد چه حکمی وجود دارد؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ انجام چنین عمل هایی جایز نیست. والله العالم

پرسش:من در حوزه پزشکی در بیمارستان انکولوژی اشتغال دارم و برای یافتن تومورهای سرطانی، روی دستگاه سی تی اسکن کار می کنم. این دستگاه برای معاینه زن و مرد استفاده می شود. من در این زمینه کارآموز هستم و کادر همراه من فقط یک پزشک زن است. بعضی اوقات اتفاق می افتد که این پزشک زن به مسافرت یا مرخصی می رود و من تنها می مانم، لذا باید زنان بیمار را نیز معاینه کنم و برای این کار، بیمار باید برهنه معاینه شود ... با توجه به اینکه من به عنوان یک کارآموز باید برخی از مسائل مربوط به معاینه را یاد بگیرم و برای این منظور، آن پزشک زن مسائل را بر روی بیماران زن به من آموزش می دهد، آیا با توجه به این مطلب در شغل من مشکل شرعی وجود دارد؟ همانطور که گفتم، پرسنلی غیر از من و آن پزشک زن وجود ندارد.

پاسخ:بسمه سبحانه؛ اگر همانطور که اشاره کردید مجبورید به بدن زن نامحرم نگاه کنید، این کار در حد ضرورت برای شما جایز است و بیش از این مقدار جایز نیست. و الله الهادي و هو العالم

پرسش:روی هر بسته سیگار نوشته شده است که سیگار کشیدن، خطرناک و برای سلامتی مضر است و کل مجموعه پزشکی ضرر آن برای سلامتی را تایید می کنند، آیا این مقدار برای حرمت سیگار کافی نیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه؛ مدتهاست که در این زمینه فتوا داده ایم و خلاصه فتوا از این قرار است: اگر شخصی به سیگار کشیدن اعتیاد داشته باشد و پزشکان متخصص او را از این کار منع کنند، باید خودداری کند، ولی اگر پزشکان او را منع نکنند، ادامه این کار برای او جایز است. اما عادت کردن به این کار برای شخص غیر معتاد جایز نیست. آنچه روی بسته ها نوشته می شود نیز به تنهایی برای اثبات حکم شرعی کافی نیست. والله العالم