پرسش:در مقتل مبكي العيون صفحه 111 آمده که امام صادق علیه السلام فرمودند: "کسی که در ایام عزای جدم حسین صلوات الله علیه پرچم سیاهی بر در منزل خود یا پشت بام منزل خود نصب کند، مادر ما حضرت فاطمه زهرا صلوات الله علیها صبح و شام برای او و خانواده او دعا می کند. این مطلب تا چه حد صحت دارد؟

پاسخ:بسمه سبحانه: بدان فرزندم که ما به اظهار حزن و اندوه نسبت به واقعه طف و کربلا امر شده ایم و شایسته است مؤمنان به مقتضای ایمان خود این حزن و اندوه را به هر شکلی و به هر طریق ممکن و تا حدی که نهی شرعی وجود نداشته باشد اظهار کنند. بدون شک نصب سیاه و کتیبه های -اندوه و حزن بر درب منازل یکی از این راه ها است و نصب پرچم نیز نشانه ای از حزن و اندوه بر مصائب سید الشهدا علیه السلام است. آری اگر انسان در جایی از شر دشمنان اهل بیت علیهم السلام بیم دارد باید در حد امکان احتیاط کند و این اظهار حزن را به شکلی انجام دهد که در توان اوست و برایش ممکن است. بدان فرزندم! بارها گفته ایم که اظهار حزن و اندوه برای سید الشهداء در مجالس و پوشیدن لباس سیاه و نصب پرچم و کتیبه و سیاهی را از آباء و اجداد خود آموخته ایم و چه هزینه-های سنگینی که برای حفظ و استمرار این شعائر حسینی پرداخت کرده ایم و ان شاء الله آن را تا ظهور فرزند امام حسین عجل الله تعالی فرجه الشریف حفظ و به او تحویل خواهیم داد. علاوه بر این از خود و از دیگران بپرسید که ما شیعیان از جان و مال خود مایه می گذاریم و خرج می کنیم پس چرا غیر شیعیان ما را از این کار منع می کنند؟ آیا اموال آنان را می ستانیم؟ آیا ما به سینه آنان می-کوبیم؟ بر روی سر آنان قمه می زنیم؟ منع کردن ما از احیای واقعه کربلا و عاشوراء یکی از عادت های بنی امیه و دشمنان اهل بیت لعنت الله علیهم بوده است. هر کسی که ما را از این کار منع کند می خواهد در روز قیامت با دشمنان اهل بیت علیهم السلام محشور شود. ولا حول ولا قوة الا بالله

پرسش:سخنرانان و خطیبان هر ساله در سالروز شهادت امیر المؤمنین علیه السلام به وصیت ایشان به ابا الفضل العباس درباره حضرت زینب علیها السلام اشاره می کنند. با توجه به این که در آن زمان حضرت ابا الفضل العباس علیه السلام کودک خردسالی بودند و حضرت زینب سلام الله علیها بانوی ازدواج کرده، آیا روایاتی وجود دارند که بتوان در این خصوص به آن استناد کرد؟

پاسخ:بسمه سبحانه: فرزندم! بدان که روایات درباره مصائب ائمه علیهم السلام و عموم اهل بیت علیهم السلام که از جزئیات موضوع سخن گفته باشند، مختلف و متفاوت است. آنچه که درباره وصیت امیر المؤمنین امام علی علیه السلام به ابا الفضل العباس علیه السلام در مورد حضرت زینب سلام الله علیها بر سر زبان ها معروف است، اصلا بعید نیست؛ حتی اگر اختلاف بسیار واضح و زیادی بین سن دختر گرامی حضرت زهرا سلام الله علیها و سن ابا الفضل العباس علیه السلام وجود داشته باشد. والله الهادی

پرسش:بسیاری از مردم و حتی فرهیختگان به این سخن ( لا تعاشر نفساً شبعت بعد جوع فإن الخير فيها دخيل وعاشر نفساً جاعت بعد شبع فإن الخير فيها أصيل)"با کسانی که بعد از گرسنگی سیر شده اند معاشرت نکن زیرا نیکی آنان اصیل نیست. با کسانی که بعد از سیری گرسنه شده اند معاشرت کن زیرا خیر آنان اصیل است." استشهاد می کنند به این اعتبار که از سخنان امیرالمؤمنین علی علیه السلام است. همچنین به سخنی دیگر یعنی (اطلبوا الخير من بطون شبعت ثم جاعت لأن الخير فيها باقٍ، ولا تطلبوا الخير من بطون جاعت ثم شبعت لأن الشح فيها باقٍ) "نیکی را از کسانی انتظار داشته باش که شکم آنان بعد از سیری گرسنه شده است؛ زیرا نیکی در آن باقی مانده است. نیکی را از کسانی انتظار نداشته باش که شکم آن ها گرسنه بوده و بعدها سیر شده است؛ زیرا بخل و حرص در آن باقی است" استشهاد می کنند که آن را نیز به امیر المؤمنین نسبت می دهند و با این کار برخی از مصادیق این سخن را که باب میل آنان نباشد از محدوده معنای این سخن خارج می کنند. به ویژه حاکمان و مسؤولان فاسد و پنهان کاری که در زمین فساد می کند و بر فساد دیگران سرپوش می گذارند. نظر شما در این باره چیست؟

پاسخ:بسمه سبحانه: گاهی گفته شده که تجربه بهترین دلیل است. صرف نظر از سند، تجربه-های اندیشمندان در امور اجتماعی و شخصی شاهد صحت این دو سخن است. والله الهادی

پرسش:آیا حدیث (أول ما يتحف به المؤمن في قبره أن يغفر لمن تبع جنازته) صحیح است؟

پاسخ:بسمه سبحانه: در این باره دو روایت معتبر وجود دارد که کلینی در الفروع و همچنین شیخ صدوق در من لا یحضره الفقیه نقل کرده اند. افزون بر این، شیخ صدوق در ثواب الأعمال روایتی در مورد نقل می کند که: کسی که جنازه مؤمنی را تشییع کند، با هر قدم تا زمان بازگشت صد هزار هزار حسنه برای او محاسبه می شود و صد هزار هزار گناه از او بخشیده می شود و درجات او صد هزار هزار درجه ارتقا می یابد. اگر بر جنازه مؤمن نماز بخواند، صد هزار هزار فرشته بر جنازه او نماز می خوانند که همه برای او استغفار می کنند تا زمانی که از قبر خود برانگیخته شود. اگر شاهد دفن مؤمن باشد، خداوند همه آن فرشتگان را و هزار فرشته دیگر را مأمور می کند که تا زمانی که از قبر برانگیخته می شود برای او استغفار کنند. کسی که بر میتی نماز بخواند جبرائیل و هفتاد هزار فرشته بر او نماز می خوانند و همه گناهان از پیش فرستاده او بخشیده می شود. اگر بر سر جنازه بایستد تا او را دفن کنند و بر جنازه خاک بریزد و بازگردد، از جایی که جنازه را تشییع کرده تا زمانی که به منزل بازگردد برای هر قدم یک قیراط ثواب برای او خواهند نوشت. هر قیراط مانند کوه احد است که در میزان اعمال او قرار خواهند داد. شایسته است بدانیم که خداوند تنها از پرهیزکاران می پذیرد. والله الموفق

پرسش:در روایات آمده که امیر المؤمنین امام علی علیه السلام خودشان بالای سر محتضر حاضر می شدند خواه از دوستان ایشان بودند و خواه از دشمنان. این روایات دلالت بر حضور حقیقی و فیزیکی ایشان می کند. چگونه حضرت می-توانند همزمان بالای سر چند محتضر حاضر باشند؟

پاسخ:بسمه سبحانه: شایسته است بدانید که روح انسان هنگام مرگ از بدن های مادی خارج می-شود و در اجساد برزخی قرار می گیرد. این اجساد از بسیاری از لوازم بدن مادی عاری هستند. به عنوان مثال جسد برزخی می تواند از دیوار عبور کند. همچنین بعد مکانی و زمانی بین او و خواسته اش وجود ندارد. در بسیاری از زیارت ها و روایات نیز به این نکته یعنی حضور ایشان در برابر محتضر اشاره شده است. آنچه مانع حضور ایشان در بیش از یک مکان است، جسد مادی است. والله الهادی وهو العالم.

پرسش:یکی از مخالفان اهل بیت علیهم السلام در پاسخ به این موضوع که ابوبکر حکم (الأب) را نمی دانست، روایتی را با این مضمون مطرح کرد که علی علیه السلام نیز حکم (الوذی یا المذی)-دقیقاً به یاد نمی آورم- را نمی-دانست. آیا چنین روایتی چه در منابع ما یا منابع اهل سنت نقل شده است؟ وضعیت این روایت از نظر سند چگونه است؟ نظر مبارک شما درباره این موضوع چیست؟ آیا بزرگان ما در این مورد اتفاق نظر دارند؟

پاسخ:کسی که این سخن را می گوید باید با دلیل از کتب شیعه آن را ثابت کند. در غیر این صورت او افترا زننده و دروغگو است. به ویژه با توجه به سخن پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم در حق امیر المؤمنین علی علیه السلام که فرمودند: " أنا مدينة العلم و علي بابها و من أراد العلم يأتي الباب". والله الهادی

پرسش:کتاب های سیره و به ویژه نهج البلاغه نقل می کنند که امام علی علیه السلام در ذی قار نشسته بودند که عبد الله بن عباس از آنجا عبور می کند. امام علی علیه السلام که مشغول وصله کردن نعلین خود بودند به ابن عباس می فرمایند: ارزش این نعلین چقدر است؟ ابن عباس می گوید: هیچ ارزشی ندارد. حضرت می-فرمایند: این نعلین بی ارزش برای من از خلافت شما با ارزش تر است. برخی به ما اشکال می گیرند که اگر امام علی علیه السلام رغبت و میلی به خلافت نداشته، برای چه در شورایی که خلیفه دوم قبل از وفات خود تشکیل داد، شرکت کرده است؟

پاسخ:بسمه سبحانه: در ادامه سخن حضرت سلام الله علیه دقت کنید، پاسخ خود را خواهید یافت. حضرت می فرماید: "مگر این که حقی را بپا دارم و باطلی را از بین ببرم". قدرت برای امیر المؤمنین علیه السلام هدف نبود؛ بلکه راهی برای احقاق حق و خدمت بود. والله الهادی

پرسش:نظر حضرت آیت الله العظمی شیخ بشیر النجفی دام ظله در مودر سخن شیخ مفید (قدس سره) در رساله ذبائح آنجایی که پس از ذکر برخی از روایات از ائمه أهل البیت علیهم السلام می گوید: "این تعدادی از روایات نقل شده از ائمه اهل بیت پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم در مورد تحریم قربانی اهل کتاب بود که از طرق آشکار و واضح و با سندهای مشهور از گروهی نقل شده که در پرده پوشی و دین داری و وثاقت و حفظ امانت مانند اهل بیت علیهم السلام هستند و با وجود چنین راویانی خبر متواتر می شود. و هر کسی در این روایت تأمل و تدبر می کند عمل به آن برایش واجب می-گردد". آیا از این متن می توان وثاقت و اطمینان سائر راویان موجود در سندهای این روایات را استنباط کرد؟

پاسخ:بسمه سبحانه: برای چنین موضوعی به این متن استدلال نمی شود؛ بلکه تأمل در سخن شیخ مفید نیز این احتمالی که شما می دهید را اقتضا نمی کند. والله الهادی.

پرسش:روایتی وجود دارد با این مضمون: (مردی غلام خود را می زد و غلام می گفت: أعوذ بالله(به خدا پناه می برم). مرد از زدن او دست نمی-کشید تا پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم آمدند. غلام گفت: أعوذ برسول الله(به رسول خدا پناه می برم). مرد از زدن غلام دست کشید). همانطور که من فهمیدم برخی روایات نام آن مرد را ذکر کرده اند. آیا ممکن است اسم آن مرد را بگویید؟

پاسخ:بسمه سبحانه: از ابن الأثیر در أسد الغابة (ج2 ص303) روایت شده که او همراه سعید البختری بوده. مسلم (ج 5 ص 92) روایت کرده که او همراه ابی مسعود بوده است. اما از نظر مفاد حدیث، بعد از اثبات صحت سند، بحثی علمی وجود دارد. والله العالم.

پرسش:(استعينوا على قضاء حوائجكم بالكتمان) "در انجام کارهای خود از کتمان و پنهان-کاری کمک بجویید". آیا این حدیث به طور ضمنی به این معنا نیست که از دروغ یا فریب برای پنهان کردن کارهای خود استفاده کنیم؟

پاسخ:بسمه سبحانه: فرزندم! بدان که دروغ و پنهان کاری دو موضوع جدای از هم هستند. شارع مقدس به دروغگویی امر نمی کند و آن را مباح نمی داند مگر در حالت تقیه یا حفظ جان و آبرو یا مانند چنین بهانه هایی که حرمت دارند. بدان که دروغگو لعنت شده و کسی که مستحق لعن و نفرین است از رحمت خداوند سبحان محروم می شود. والله الهادی وهو العالم.